تخته چند لایی از گونه تخته چوب‌های معروف و کاربردی هستند. از این تخته‌ها در انبوه فعالیت‌های کار با چوب استفاده می‌شود. قطعا مزایای تخته لایه در چنین کاربرد گسترده‌ای تأثیرگذار است. اما این تخته‌ها در عین کاربردی بودن محدودیت‌هایی نیز دارند. محدودیت‌هایی که ما را با لیست معایب تخته لایه مواجه می‌کند.
صحبت از مزایا و معایب تخته لایه دلیل بر ترجیح دادن و یا رد کردن کل آنها نیست. مثلاً نمی‌توانیم به خاطر مزایای تخته لایه در همه جا از آنها استفاده کنیم. در عین حال یک دلیل ساده از معایب تخته لایه نباید کل ساختار و طراحی آنها را زیر سوال برده باشد. بلکه هدف از این مطلب درک درست از قابلیت‌های انواع تخته چند لایه در کاربردهای متفاوت و کاملاً تخصصی است. وقتی اطلاع درست از مزایا و معایب تخته لایی داشته باشید، بهتر و حرفه‌ای‌تر می‌توانید از این تخته‌های کاربردی در مکانی درست برای انجام پروژه‌های حرفه‌ای کار با چوب استفاده کنید. اما این مزایا و معایب تخته لایه کدام است؟
مزایای تخته لایه
تخته چند لایه گونه‌ای خاص از ایده طراحی تخته‌های مصنوعی و صنعتی شده هستند. تقریباً همه تخته چوب‌های مصنوعی روش ساخت یکسانی دارند و در تمام آنها از خرده چوب چه به شکل خاک اره و یا چیپس چوب در روش‌های گوناگون چسب زنی تا فشرده سازی استفاده شده است.
صحبت از مزایا و معایب تخته لایه دلیل بر ترجیح دادن و یا رد کردن کل آنها نیست. مثلاً نمی‌توانیم به خاطر مزایای تخته لایه در همه جا از آنها استفاده کنیم.
اما الگوی ساخت تخته چوب‌های چند لایه کاملاً متفاوت است. زیرا برای ساختن این تخته‌های خاص از روی هم قرار دادن لایه‌های نازک چوب طبیعی استفاده می‌شود. روش ساخت متفاوت مقدمه‌ای است تا ویژگی‌های متفاوت و البته برجسته ظاهر بشود. ویژگی‌هایی که گاهاً در قامت مزایای تخته چند لایه ظاهر شده‌اند. مزایای تخته لایه به قرار زیر هستند:
- تخته چند لایی مستحکم‌ترین چوب صنعتی با فرآیند تولید کارخانه‌ای است. برای ساختن تمام چوب‌های مصنوعی از خرده چوب‌ها استفاده می‌شود. این ساختار فشرده شده از خرده چوب‌ها به هیچ حالت مقاوم با تحمل بارهای سنگین نیست. اما در طراحی تخته چند لایی از لایه‌های یکسره و کاملاً طبیعی چوب درختان متراکم استفاده شده است. این ساختار لایه‌بندی شده انواع تخته چند لایی را تبدیل به مقاوم‌ترین چوب مصنوعی کرده است. در ضخامت برابر با ابعاد برابر صفحه تخته چوب‌های چند لایه‌ای مقاوم‌ترین هستند و این ویژگی از برجسته‌ترین مزایای تخته لایه می‌باشد.
- تخته چند لایه نازک‌ترین چوب صنعتی با فرآیند تولید کارخانه‌ای است. تهیه تخته چوب‌های نازک که ساختاری مستحکم، منعطف و کاملاً ماندگار داشته باشند در سیطره طراحی تخته چوب‌های چند لایه قرار دارد. تخته سه لایه معروف‌ترین و البته نازک‌ترین چوب چند لایی است. کل ضخامت یک تخته سه لایه فراتر از 3 میلی متر نمی‌باشد. این ضخامت کم از مزایای تخته سه لایه است که حضور آن در انبوه فعالیت‌های سبک کار با چوب مانند ساخت دکورهای چوبی تا اسباب بازی‌های کودکان را باعث شده است. در کل خیلی ساده می‌توانیم تخته‌های چند لایه با ضخامت نازک و ابعاد بزرگ داشته باشیم.
- تخته‌های چند لایی سبک وزن هستند. این تخته‌ها اگرچه تراکم چوب بالایی دارند، اما در متر مکعب بسیار سبک‌تر از انواع چوب طبیعی و حتی بسیاری از دیگر چوب‌های مصنوعی می‌باشند. حضور لایه‌های چسب در میان لایه‌های نازک چوبی دلیل اصلی این سبک وزن شدن است. سبک بودن از مزایای تخته سه لایه است.
- انعطاف‌پذیری خوب از دیگر ویژگی‌های برجسته انواع تخته چند لایی است. این تخته‌ها به خوبی فرم پذیر هستند و به راحتی انواع اشکال هندسی را می‌پذیرند. کار با این تخته‌ها در طراحی ساختارهای پیچیده یا طراحی ظریف و کاملاً تودرتو ساده است.
عکس از تخته لایی هایی روی هم قرار داده شده
- تخته چند لایی در اندازه‌های بزرگ تهیه می‌شود. عرض تخته محدودیت اصلی در کار با چوب طبیعی است. زیرا تنه درختان عرض زیادی ندارند. از طرفی تخته‌های مصنوعی به خاطر نبود ساختار یکپارچه نمی‌توانند استحکام کافی در طول و عرضی بزرگ داشته باشند. اما به راحتی می‌توانید انواع تخته لایه را در ابعاد بزرگ با مقاومت فیزیکی بالا تهیه کنید. تنوع در ابعاد از مهم‌ترین مزایای تخته لایه است.
اگر علاقمند به این هستید که تخته چند سه لایه چگونه ساخته می شود مقاله تخته سه لایه چگونه ساخته می‌شود؟ را مطالعه کنید
- برش زنی برای رسیدن به قطعات با الگوی طراحی ظریف و پیچیده در تخته چند لایی ساده است. خوش‌تراش بودن از مزایای تخته لایه می‌باشد. خصوصا تخته سه لایه که به سادگی با کمک یک اره مویی بریده می‌شود. از این قابلیت برای ساخت دکورهای ساده خانگی، وسایل کوچک چوبی، ساخت اسباب بازی و ماکت سازی استفاده شده است.
- تخته‌های چند لایی ضد آب هستند. در مراحل ساخت این تخته‌ها از چوب‌های مرغوب و مقاوم در کنار لایه چسب‌های ضد آب استفاده شده است. البته کلاس طراحی تخته چند لایی ضد آب یک کلاس کاملاً حرفه‌ای و رده بالای صنعتی است. اما در کل همه تخته چند لایی‌ها از قابلیت ضد آب بودن دارند.
معایب تخته لایه
ایده طراحی و کار با تخته چند لایی ما را با سبک متفاوتی از فعالیت‌های نجاری مواجه کرده است. به هرحال این تخته‌های مفید قابلیت‌های فیزیکی تا شرایط کار با چوب برتری دارند. اما این دلیل نمی‌شود تا چشم بر برخی از معایب تخته چند لایه بسته باشیم. به عنوان یک حرفه‌ای در کار با چوب بهتر است از معایب تخته لایه نیز اطلاع داشته باشید.
- غالباً پیدا کردن دو تخته چند لایی که شباهت فیزیکی و ظاهری یکسان داشته باشند دشوار است. لذا اگر پروسه بازسازی و یا تداوم ساخت یک پروژه را دنبال می‌کنید قطعا برای پیدا کردن تخته چند لایی از قبل کار شده با مشکل مواجه می‌شوید.
- ضخامت تخته لایه‌ها همیشه یک مقدار ثابت و طبق ادعای تولید کننده نمی‌باشد. گاهاً به خاطر نوع چسب زنی و یا عدم دقت دستگاه برش لایه‌های چوبی، ضخامت تخته چند لایی متفاوت از ادعای سازنده می‌شود. این تفاوت‌ها ناچیز هستند اما قطعا در کارهای ظریف مشکل ساز می‌شوند و در کل از معایب تخته لایه می‌باشد.
- پرداخت حرفه‌ای لبه‌های تخته لایی دشوار است. فرم لایه‌بندی شده چوب همراه با لایه‌های چسب مانع از پرداخت یکپارچه لبه‌های کار خواهد شد. حرفه‌ای‌ها با استفاده از ابزار مناسب می‌توانند لبه‌های کار را به خوبی پرداخت نمایند. اما غالباً پرداخت لبه‌ها برای آرماتورها سخت است و چاره‌ای جز استفاده از نوارهای نازک روکش کننده ندارند.
- روکش کار شده بر روی تخته چند لایی که با هدف زیباتر کردن آن استفاده می‌شود اگر چه در ظاهر از جنبه‌های کلیدی در جمع مزایای تخته لایه است، اما در عمل می‌تواند یکی از معایب تخته لایی باشد. چرا که این روکش‌ها باعث گران‌تر شدن قیمت تخته چند لایی می‌شوند و در گذر زمان احتمال جدا شدن آنها از تراکم چوب اصلی وجود دارد.
سخن آخر:
تخته‌های چند لایی گونه چوب‌های کاملاً شناخته شده در صنعت نجاری و کار با چوب هستند. قطعا مزایای تخته لایه بر معایب آن برتری دارد. اما به عنوان یک حرفه‌ای باید درک فنی درستی از معایب تخته لایه داشته باشید تا در مقام عمل هم تخته مناسبی برای کار مناسب انتخاب کنید و هم بتوانید در حین کار شرایط مناسب برای کاهش اثر معایب تخته لایه را فراهم کرده باشید.
منبع: gharpedia
